KIEL
In het uiterste Noorden van Duitsland, nog voorbij Hamburg, ligt Kiel. Via een zijarm stroomt de Oostzee tot aan midden in de stad. Vanuit het Centraal Station kan je zo op de boot naar Scandinavië stappen. De statistieken van de WHO laten dan ook een prima luchtkwaliteit zien, wat fijnstof betreft keurig op het limiet dat de WHO adviseert.
Kiel als voorbeeldstad?
Toen de kunstacademie, de Muthesius Kunsthochschule, Servies uitnodigde voor een projectweek met studenten leek dat een goede reden om Kiel te bezoeken. Een interessante afwisseling met andere steden die veel slechter scoren. Kiel als voorbeeldstad? Hoe zouden de Kielers daarover denken?
Al snel werd duidelijk dat ook in Kiel grote bezorgdheid bestaat over de luchtkwaliteit. De prachtige ligging aan ‘Poort van de Oostzee’ is daar mede de oorzaak van. Het is een af- en aan varen van vrachtschepen, veerdiensten en cruises richting Scandinavië, Rusland, de Baltische staten en richting de Noordzee… met dikke gele rookpluimen boven de schoorsteen. Wat stikstofdioxide betreft gaat het in het havenbekken zeker niet voorbeeldig. En niet alleen in het havenbekken. Op een plek langs de ringweg, langs de Theodor-Heuss-Ring laten plaatselijke metingen eveneens pieken zien. Treurig genoeg staan er pal langs deze drukke verkeersweg honderden woningen – ‘sociale’ huurwoningen.
Rotterdamse toestanden
Kiel is vanwege de onderzeebotenindustrie tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar gebombardeerd, waarna de stad tijdens de wederopbouw een nieuwe inrichting kreeg met veel ruimte voor de auto. Zoals in Rotterdam, maar dan tweemaal zoveel. Met als gevolg dat auto’s niet bepaald ontmoedigd wordt de stad in te rijden. Om iets aan de luchtkwaliteit te doen is bij wijze van proef een ‘fijnstofzuiger’ langs een van de invalswegen geplaatst. Het alternatief zou zijn dieselauto’s te weren uit de stad… Zo speelt er vanalles wat zich niet laat aflezen in gemiddelden.
Kieler Sprotten
Gretig gingen de studenten de stad in en om zowel stof als verhalen te verzamelen. Dat laatste is in Noord-Duitsland even goed een uitdaging. Vensterbanken van woningen langs de Theodor-Heuss-Ring blijken een rijke bron van fijnstof. Witte was blijft hier zeker niet lang wit. Gedurende de week hebben de studenten hun eigen stad in kaart gebracht, data verzameld en serviesdelen gemaakt met het Kielse stof. De week werd afgesloten met de presentatie van het ovenwarme Kielse Servies, met Kieler Sprotten.
Een maatschappij- en praktijk gerichte afdeling van de school heeft het Kieler Servies in gebruik voor evenementen en debatten. De lokale krant schreef erover, Feinstaub zum Abendbrot.
Voor het vaststellen van het glazuur is uitgegaan van de keurige WHO gemiddelden. De kleur is iets groener dan dat van thuisstad Rotterdam. Glazuurdeskundigen herkennen nikkel of chroom. Mogelijk is de metaalindustrie met onder andere de huidige onderzeebotenloods daar een veroorzaker van.
