China

CHINA

China is een geweldig interessant land voor het project Servies, vanwege de urgente problematiek rond luchtkwaliteit en bovendien eeuwenoude kennis van het medium, porselein. Het lijkt het land waar alle ingrediënten in de overtreffende trap samenkomen.

Zou Servies in China een bijdrage kunnen leveren aan de verbetering van luchtkwaliteit? Daarvoor is onderzoek nodig. Wat is daarvoor nodig? Welke culturele vertaling is nodig naast de voor de hand liggende vertaling van data? (Van welke bron van data kun je uitgaan?)

Natuurlijk moet voorkomen worden dat het project een negatieve bijdrage heeft op de luchtkwaliteit in de wereld door veel uitstoot door reizen en transport, dus wordt idealiter een lokale studio opgericht. Inmiddels is Smogware Studio China in oprichting, waar Servies wordt geproduceerd voor lokaal gebruik. De eerste Smogware Teaset is in ontwikkeling.  Nee, niet te koop in Nederland 😉

Meten met twee maten

Het project Servies gaat niet over anderen de maat nemen, maar over het inspireren op een andere manier te kijken, naar materiaal, naar je eigen leefwereld, je dagelijkse keuzes. 

Wat de maten Annemarie en Iris wel kunnen doen is het meten van hun eigen keuzes, zoals hun keuze om naar China te vliegen… met een schrikbarende uitkomst: een vlucht Amsterdam-Beijing en terug kost 1740 gram fijnstof. Per persoon.

een retourtje Amsterdam-Beijing kost 1740 gram fijnstof

Beijing

Als er een stad geassocieerd wordt met smog en een erbarmelijke luchtkwaliteit dan is het Beijing. Het smogalarm in 2015 heeft kennelijk veel indruk gemaakt. Sindsdien zijn veel maatregelen genomen die de lucht ieder jaar 10 a 20% schoner hebben gemaakt, althans in de stad Beijing. Zo is het gemotoriseerd vervoer in het grootse deel van de stad elektrisch, en zijn vervuilende fabrieken een endje verderop gezet.

In het voorjaar heeft de stad te kampen met ‘gele wind’, zandstormen vanuit de vlakbij gelegen Gobi woestijn. Ooit zijn (veel) bomen geplant ten noorden van de stad om die wind tegen te houden, met als gevolg dat de smog nu langer boven de stad blijft hangen. Ondanks de overstap naar elektrisch verkeer zijn er nog steeds veel bronnen van fijnstof. Uit economische overwegingen wordt overwegend voor de goedkoopste energie gekozen, door het stoken van kolen. Ingewikkelde factoren en een enorme schaal. En tegelijk grote stappen richting verbetering. De lucht in Beijing is inmiddels op veel dagen even schoon als in Amsterdam, zelfs schoner, vertellen medewerkers op de Nederlandse ambassade in Beijing. Met de app ‘airvisual’ houden zij dat graag in de gaten.

Workshop

Als bijdrage aan de Beijing Design Week 2019 organiseerde de Nederlandse Ambassade een serie ontmoetingen tussen Chinese en Nederlandse ontwerpers. Het format van de workshop, dat was georganiseerd rond het publiekelijk uitpakken van de bagage van de Nederlandse deelnemers en hun Chinese partners maakte het vertellen van verhalen aan de hand van objecten vanzelfsprekend, en voor het publiek uitnodigend om deel te nemen aan het gesprek. Het vertellen van verhalen en ‘storytelling als design tool’ is een dimensie die in de Nederlandse ontwerppraktijk nog onderbelicht lijkt. Opgegroeid in de functionele wereld van (waarachtige) data kunnen we veel leren van de rijkheid van poëtische en beeldende verhalen.

Ah! Het is Kunst.

Oogsten in Beijing

Wan Ting legde uit dat het verzamelen van stof op straat op het drukke en bekende Donghzemen Square door passanten werd geaccepteerd omdat ze het een activiteit voor een kunstproject noemde. De opluchting, “Ah,… het is kunst! Mag ik meedoen?”

Beijing glazuur

Eerste test met glazuur van stof uit Beijing, links in de lente, rechts in de herfst. Het glazuur op het linker staaltje is transparanter door de grotere hoeveelheid zand in de lucht, in de ‘gele wind’ naar Beijing gewaaid vanuit de Gobi woestijn.

Changsha

Changsha is met 7 miljoen inwoners één van de kleinere Chinese steden, hoofdstad van de Zuidelijke provincie Hunan, voor velen onbekend. Het bedrijf Broad Clean Air, dat onder andere luchtbehandelingsinstallaties voor gebouwen produceert en beheert, heeft hier zijn hoofdvestiging. Er is contact gelegd met dit bedrijf vanwege de core business, het afzuigen van vervuilde lucht, maar ook omdat op het terrein van het hoofdkantoor een vooruitstrevend community art programma Plan8t Air gehuisvest is, gericht op een gezonde wereld van morgen. Het bezoek heeft dan ook als doel het verkennen van de mogelijkheden om samen Smogware Studio China op te zetten, met Broad Clean Air als kennispartner en ‘fijnstofleverancier’, en met Plan8t als partner in de  ontwikkeling van het programma en workshops.

Workshop

Een eerste workshop is georganiseerd om te toetsen of deelnemers eigenlijk wel bereid zouden zijn om samen op pad te gaan en de handen uit de mouwen te steken…ondanks de universele gele handschoenen misschien een onaantrekkelijk idee? Net als in Europa slaat de activiteit aan. Naarmate de bakjes zich vullen, groeit het enthousiasme, gesprekken komen op gang. Samen oogsten werkt, ook in China.

 

Het stof is verwerkt tot glazuur dat vervolgens werd gebruikt door de deelnemers. Hiervoor had de keramist verbonden aan de makers community van Plan8t porseleinen kopjes gedraaid. Eenmaal geglazuurd en gebakken hebben de deelnemers hun eigen kopjes later opgehaald.

 

Changsha glazuur

Een eerste test met het stof uit de filters van Broad als glazuur is gedaan. Het levert een nieuw palet van kleuren. Glazuur experts zien gelijkenis met traditioneel glazuur van houtas. Is er samenhang met de grote hoeveelheid kolencentrales in en rond Changsha? Of kunnen het stofdeeltjes zijn van de bosbranden die op dat moment woedden in Indonesië, duizenden kilometers verderop?

Smogware Teaset

Zodra de wereld zich kan openen na de uitbraak van Covid-19 wordt de draad weer opgepakt en zal verder gewerkt worden aan het plan: de ontwikkeling van een ceremoniële theeset, Smogware Teaset. Wordt vervolgd!

Partners

Het eerste bezoek aan China is mede mogelijk gemaakt met financiële ondersteuning van door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en de Nederlandse Ambassade in Beijing.

Er wordt samengewerkt met oa