AMSTERDAM
Gewapend met gele handschoenen, een stof masker en oogst-gereedschap gingen 450 eerstejaars studenten van de Amsterdam Fashion Institute AMFI op expeditie in Amsterdam, op zoek naar roet en neergeslagen fijnstof.
Het Amsterdamse Servies Collectief dat voor dit evenement was geformeerd* had hiervoor meer dan 15 smerige hotspots geselecteerd. Een Luchtwachter van milieudefensie of een bezorgde bewoner wachtte de studenten op, om ze te informeren en te helpen bij het verzamelen van het roet, het materiaal waar ze zich zorgen over maken. Student Zoï Huizing: “Sommige mensen vroegen: “Wat zijn jullie allemaal aan het doen?” Het riep natuurlijk vragen op want je ziet niet iedere dag fashionable studenten de straat poetsen.”
Nachtelijke expeditie
De opmaat van deze grootscheepse actie vond ‘s nachts plaats. Deelnemers kregen de kans om ‘s nachts in één van de Amsterdamse tunnels stof te verzamelen, op het moment dat de tunnel werd afgezet voor de tweemaandelijkse onderhouds- en reinigingsbeurt. Zoals afgesproken met de mannen van Tunnelbeheer mochten kleine groepjes van bewoners, studenten en medewerkers bij AMFI de Piet Heintunnel en IJ-tunnel in. Plekken waar je lopend nooit komt, omdat ze alleen bestemd zijn gemotoriseerd verkeer – dus een interessante winplaats van stof. Met gemak werd 500 gram stof bij elkaar geveegd. Trouw en het Algemeen Dagblad maakte er een mooie reportage over.
Bernadette deelde haar ervaring in een tweet, en maakt de spanning voelbaar: “Ik vond t n gedenkwaardige ervaring (roet schrapen Piet Heintunnel). Nachtwereld. Grote voertuigen, traag door tunnel rollend. Diep bromgeluid. Mannen in veiligheidspakken. Echoënde geluidsinstallatie, testboodschap: “Attentie! Dit is een noodsituatie!”
“Attentie! Dit is een noodsituatie!”
Roet ontbijt
En een noodsituatie is het zeker volgens Manu Hartsuyker, aanjager van het evenement in Amsterdam. Ze ziet veel ambitie bij de gemeente die in 2030 uitstootvrij wil zijn, maar naar haar zin te weinig concrete plannen en acties om dit te realiseren. Momenteel wordt in Amsterdam voor fijnstof en stikstof de WHO-norm op de meeste meetstations in de stad overschreden. Zij spant zich daarom al jaren in voor een gezondere lucht in Amsterdam.
De totale hoeveelheid roet en stofdeeltjes die dankzij alle deelnemers is verzameld tijdens de expedities weegt, na selectie, meer dan 2000 gram. Hiervan zijn eerste stukken van een Amsterdams Servies gemaakt. Dit is ingezet tijdens een ‘Openbaar Roet Ontbijt’ ’s morgens vroeg in de hal van het stadhuis voorafgaand aan een vergadering van de commissie die zich bezig houdt met de luchtkwaliteit. Sandra Rottenberg, bezorgde buurtbewoonster, modereerde het gesprek rond de uitgestrekte ontbijttafel. ‘Wie durft zijn croissantje te eten van een bordje gekleurd met Amsterdams stof?’ (Nauwelijks iemand, eigenlijk…)
Een Servies vergaderset – koffiekoppen en een schaal voor koekjes – is aan de verantwoordelijk wethouder aangeboden als aanmoediging om haar ambitie waar te maken. Volkskrant was erbij en schreef dit artikel.
* Het Servies collectief is een samenwerking tussen Hogeschool van Amsterdam AMFI(Amsterdam Fashion Institute), een groep betrokken bewoners rondom de Wibautstraat Amstel IJpark, en de initiatiefnemers van Servies. Voor het oogst-en ontbijtevenement is samengewerkt met de Knowledge Mile Amsterdam, Milieudefensie en Gemeente Amsterdam
De set is aangekocht door Amsterdam Museum